Μερικές χρήσιμες συμβουλές για τι πρέπει να προσέχουμε όσον αφορά την επιλογή των “σαρακοστιανών” προκειμένου να αποφύγουμε το δυσάρεστο ενδεχόμενο μιας τροφικής δηλητηρίασης από ακατάλληλα θαλασσινά, δίνουμε παρακάτω.
Κεφαλόποδα.
Τα χαρακτηριστικά για το φρέσκο χταπόδι, καλαμάρι και σουπιά, είναι η επιφάνειά τους να είναι υγρή και γυαλιστερή, η σάρκα τους να είναι συμπαγής και ελαστική, τα μάτια γυαλιστερά, ζωηρά και χωρίς κηλίδες, ενώ τα πλοκάμια και οι βεντούζες να είναι ανθεκτικά στο τράβηγμα.
Οστρακοειδή
Τα χαρακτηριστικά για τα φρέσκα οστρακοειδή όπως τα στρείδια, τα μύδια και τα κυδώνια, εφ’ όσον πωλούνται με κέλυφος θα πρέπει να είναι ζωντανά. Αυτό φαίνεται από το κέλυφος το οποίο είναι κλειστό και πολύ δύσκολα ανοίγει και από το ερμητικό κλείσιμο του ανοίγματος του κελύφους όταν προσπαθούμε να το κλείσουμε. Μετά το άνοιγμα, από την σάρκα που είναι γερά κολλημένη στο κέλυφος και υγρή και από την κίνηση που προκαλείται στη σάρκα, μετά από τσίμπημα με το πιρούνι ή με λίγες σταγόνες λεμονιού. Στα αποφλοιωμένα μύδια που είναι πάνω σε πάγο θα πρέπει η σάρκα να είναι γυαλιστερή, συνεκτική και να έχει μυρωδιά θάλασσας.
Στρείδια, Κυδώνια.
Αυγά ψαριών Στο μαύρο χαβιάρι και το μπρίκ, η αλλοίωση φαίνεται με δυσοσμία και υγροποίηση, ενώ στον ταραμά η αλλοίωση φαίνεται με μούχλα, ξήρανση και τάγγιση.
Μαλακόστρακα.
Τα χαρακτηριστικά για τις φρέσκες γαρίδες, τους αστακούς τις καραβίδες και τα καβούρια, τα πόδια τους να είναι στερεά κολλημένα στο σώμα και σκληρά. Να έχουν αντανακλαστικές κινήσεις στα μάτια, στις κεραίες και στα πόδια όταν είναι ζωντανά, η μεμβράνη του θώρακα να είναι τεντωμένη, ανθεκτική και διαφανής, το κεφάλι και ο θώρακας να είναι ανοιχτόχρωμα, όχι μελανού χρώματος και να μην έχουν μαύρες κηλίδες. Οι φρέσκες γαρίδες γλιστρούν εύκολα στα χέρια, ενώ οι αλλοιωμένες δίνουν τη αίσθηση ζέστης όταν βυθίσουμε το χέρι στο κιβώτιο που τις περιέχει.
Παστά
Μπακαλιαρος
Στον αλατισμένο μπακαλιάρο, τη λακέρδα και τονολακέρδα, η αλλοίωση φαίνεται με κοκκινωπό χρώμα και δυσοσμία, ενώ στα παστά και καπνιστά η αλλοίωση φαίνεται με δυσοσμία και γλοιώδη σάρκα.
Υγιεινή και καταλληλότητα.
Τέλος, για την υγιεινή και την καταλληλότητα των θαλασσινών, όπως και για την αποφυγή παραπλάνησης, σοβαρό ρόλο παίζουν, η προσοχή στις πληροφορίες που δίνονται από τον παρασκευαστή στις ενδείξεις των προϊόντων, η προσοχή στην οποιαδήποτε αλλαγή των συνήθων χαρακτηριστικών (οσμή, χρώμα κ.λ.π.), η διαχείριση των θαλασσινών από τον ίδιο τον καταναλωτή (θερμοκρασία συντήρησης, μαγείρεμα κ.λ.π.), η σύγκριση τιμών και ποιότητας και φυσικά η αποφυγή αγορών από «ύποπτα» σημεία πώλησης.
Πολύ καλές ψαριές μας δίνουν ανέκαθεν τα ζωντανά δολώματα όπως οι μάνες το καραβιδάκι ή το Φαραώ. Στην προκειμένη περίπτωση χρησιμοποιήσαμε ζωντανό καραβιδάκι, που το αγαπούν ιδιαίτερα τα ψάρια και το βρίσκουμε στα καταστήματα ειδών αλιείας σχετικά εύκολα.
Για το συγκεκριμένο παραγάδι χρησιμοποιήσαμε αγκίστρια Νο 17, η μάνα του παραγαδιού ήταν 70 mm (για να μην μας κόβεται), το μήκος του παράμαλλου 1,5 μέτρο πάχους 35 χιλιοστών (δουλεύει πολύ καλά τόσο λεπτό και το έχουμε δοκιμάσει), ενώ η απόσταση του ενός παράμαλλου από το άλλο περίπου 2 οργιές. Το παραγάδι μας το ρίξαμε μια ώρα πριν ξημερώσει και αρχίσαμε να το μαζεύουμε αφού βγήκε ο ήλιος. Παραγάδι μπορούμε να αγοράσουμε έτοιμο, ή να το κατασκευάσουμε μόνοι, στον ελεύθερο χρόνο μας.
Κατασκευή παραγαδιού H πρώτη μας δουλειά είναι να κόψουμε τα παράμαλλα στο μήκος που εμείς θέλουμε. Ένας εύκολος και πρακτικός τρόπος είναι να πάρουμε τη νάιλον κουλούρα και με ένα κοφτερό μαχαίρι να την κόψουμε κάθετα. Έτσι, αυτομάτως έχουμε αρκετά παράμαλλα στο μήκος που έχει η περιφέρεια της κουλούρας. Για να μην μπερδευτούν αυτά μεταξύ τους, τα πιάνουμε σε ματσάκια 25 έως 50 παράμαλλων (εξαρτάται από το πάχος τους), και τα δένουμε στις δυο άκρες ή, αν θέλουμε, και στη μέση με ένα λεπτό σχοινάκι και έτσι τα έχουμε έτοιμα προς χρήση. Aν θέλουμε παράμαλλα μεγαλύτερου ή μικρότερου μήκους, τότε αναγκαστικά θα τα κόψουμε ένα-ένα και στη συνέχεια θα τα φτιάξουμε ματσάκια. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε για τα παράμαλλα πετονιά τυλιγμένη σε καρούλι αλλά προτιμούμε σε κουλούρα κι αυτό, για να μη γίνουν τα παράμαλλα σπιράλ…
Δέσιμο αγκίστρων και παράμαλλων Αφού έχουμε κόψει όλα τα παράμαλλα που θα χρειαστούμε, είναι η ώρα να δέσουμε πάνω τους τα αγκίστρια. Δένουμε κατευθείαν το αγκίστρι στην άκρη των παράμαλλων πάνω στα ματσάκια, χωρίς να βγάζουμε ένα-ένα τα παράμαλλα και τυλίγουμε τα αγκίστρια – αφού πια έχει ολοκληρωθεί το μάτσο- με λίγο αλουμινόχαρτο. Έτσι, δεν υπάρχει κίνδυνος να μπερδευτούν και να μπλεχτούν. Μετά την ολοκλήρωση του δεσίματος όλων των αγκίστρων στα παράμαλλα, ακολουθεί το δέσιμό τους πάνω στη μάνα του παραγαδιού. Παίρνουμε ένα-ένα και τα δένουμε επάνω στη μάνα, σε απόσταση που νομίζουμε – εμείς προτιμούμε τις δύο οργιές.. Ένα-ένα παράμαλλο που δένουμε, καρφώνουμε το αγκίστρι του πάνω στον φελλό κυκλικά, σύμφωνα με τη φορά που έχουν οι δείκτες του ρολογιού, όταν ρίχνουμε το παραγάδι από τη δεξιά πλευρά του σκάφους, και αντίστροφα από τη φορά του ρολογιού, όταν ρίχνουμε το παραγάδι από την αριστερή πλευρά του σκάφους. Στις δυο άκρες του παραγαδιού έχουμε κάνει από μια θηλιά, την οποία περνάμε σε χοντρό σχοινάκι . Tη μάνα του παραγαδιού καθ’ όλη τη διαδικασία δεσίματος των παράμαλλων πάνω της την τοποθετούμε μέσα στο πανέρι ή την λεκάνη τακτοποιημένη κυκλικά και όχι όπως να ‘ναι, αν θέλουμε να μην έχουμε προβλήματα στο ρίξιμο του εργαλείου. Tην κουλούρα με τη πετονιά που χρησιμοποιούμε για μάνα, την έχουμε περασμένη στην ανέμη ή στα πόδια μιας καρέκλας κι από εκεί την ξετυλίγουμε . Όταν τελειώσουμε το αρμάτωμα του παραγαδιού, την υπόλοιπη πετονιά που θα περισσέψει στην κουλούρα τη δένουμε πρώτα με λεπτά σχοινάκια σε αρκετές μεριές, για να μην ξετυλιχτεί και μπερδευτεί, και στη συνέχεια τη βγάζουμε από την ανέμη και τη φυλάμε για να την χρησιμοποιήσουμε, κάποια άλλη φορά.
Χάραγμα φελλού Όταν έχει ολοκληρωθεί το αρμάτωμα του παραγαδιού και έχει καρφωθεί και το τελευταίο αγκίστρι πάνω στον φελλό, τότε με ένα μαχαιράκι κοφτερό χαράζουμε ελαφρά το φελλό – ή το λάστιχο – από την εξωτερική πλευρά του, ακριβώς στο σημείο που είναι το κάθε αγκίστρι. Δηλαδή κάνουμε τόσες χαραγματιές, όσα είναι και τα αγκίστρια μας. Aυτό γίνεται, για να κρεμάσουμε τα δολωμένα αγκίστρια, όταν θα δολώσουμε το παραγάδι, και γίνεται την πρώτη μόνο φορά που αρματώνουμε το παραγάδι. Στη συνέχεια, όταν χρειαστεί να αρματώσουμε ξανά κάποιο τμήμα του παραγαδιού που έτυχε να κοπεί, επειδή τα καινούρια αγκίστρια θα καρφωθούν εκεί ακριβώς όπου ήταν τα παλιά, οι χαραγματιές ήδη θα υπάρχουν.
Η Δόλωση Πριν ξεκινήσουμε την διαδικασία της δόλωσης, ρίχνουμε πάντοτε αρκετό χαλικάκι θαλάσσης μέσα στο πανέρι μας πάνω στην πετονιά. Ποτέ δεν ξεκινάμε να δολώσουμε το πρώτο αγκίστρι του παραγαδιού. Αρχίζουμε από το τελευταίο γιατί αν δολώσουμε από την αρχή, το παράμαλλο θα κρεμάσει τόσο που θα φτάσει στον πάτο του καλαθιού ή της λεκάνης από τη εξωτερική πλευρά, ενώ θ’ ακολουθήσουν σιγά – σιγά και τα υπόλοιπα, οπότε τα δολωμένα αγκίστρια θα σέρνονται με επόμενο να μπλεχτούν. Ξεκαρφώνουμε από το φελλό, τραβάμε λίγο το αγκίστρι, δολώνουμε και το κρεμάμε στη λεκάνη με τη σειρά ένα – ένα, κοντά – κοντά, με προσοχή να μην τα μπερδέψουμε, ή στερεώνουμε πάνω στο φελλό στις χαρακιές που έχουμε κάνει γι’ αυτό το λόγο. Τελειώνοντας την δόλωση πρέπει να διατηρήσουμε το δολωμένο παραγάδι στη σκιά σκεπασμένο με βρεγμένα πανιά. Προσοχή τοποθετώντας και αφαιρώντας τη λινάτσα να μην μπερδέψουμε τα δολωμένα αγκίστρια μεταξύ τους.
Την ώρα του ριξίματος Στο σκάφος έχουμε πάρει 4- 5 καλαδούρες δεμένες και τυλιγμένες με λεπτό σχοινί. Στην αρχή και στο τέλος του παραγαδιού τοποθετούμε από μία, που θα πρέπει να είναι ανοικτού χρώματος για να ξεχωρίζει από μακριά, κίτρινη ή κόκκινη για να ξεχωρίζει ακόμη και ανάμεσα στα αφρισμένα κυματάκια . Σε περίπτωση που στο μέρος όπου θα ρίξουμε το παραγάδι έχει ξέρες, δένουμε καλαδούρες κάθε 30 – 40 αγκίστρια, ώστε αν το παραγάδι μας σκαλώσει σε ένα σημείο, να έχουμε και άλλα εναλλακτικά για το μάζεμα. Στο βυθόμετρο βλέπουμε το βάθος του τόπου που επιλέξαμε να ρίξουμε, δένουμε την πρώτη σημαδούρα στην αρχή του παραγαδιού όπου προσαρμόζουμε ένα βαρίδι έως μισό κιλό, ξετυλίγουμε τα αντίστοιχα μέτρα σχοινιού από τη σημαδούρα, την πετάμε στη θάλασσα και μόλις τεντώσει το σχοινί αφήνουμε το βαρίδι και την αρχή του παραγαδιού που έχουμε δέσει σ’ εκείνο το σημείο. Έτσι το παραγάδι αρχίζει να πατώνει. Ο λόγος κατά τον οποίο πρέπει να τηρήσουμε την προηγούμενη διαδικασία, είναι για να μην στρίψει η μάνα επάνω στο σχοινάκι της σημαδούρας και χάσουμε αγκίστρια αλλά έχουμε και μπλέξιμο Το σημείο στο οποίο πρέπει να είμαστε και να ρίχνουμε το παραγάδι, είναι το πίσω μέρος του σκάφους, δηλαδή η πρύμνη.
Το μάζεμα Πριν μαζέψουμε το παραγάδι πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι το ψάρεμα είναι διασκέδαση κι επικοινωνία με τους συναλιευτές μας, γι’ αυτό εκνευρισμοί και φωνές έχουν πάντοτε αρνητικά αποτελέσματα. Αφού φτάσουμε με το καλό στον τόπο που έχουμε ρίξει, αποχιάζουμε τη σημαδούρα και ξεκινώντας το μάζεμα, τραβάμε από τη θάλασσα σιγά – σιγά τη μάνα και την τοποθετούμε μαζί με τα παράμαλλα στη λεκάνη. Δεν καρφώνουμε αγκίστρια στους φελλούς ούτε ξεδολώνουμε αγκίστρια πού δεν έχει φαγωθεί το δόλωμά τους. Ξαγκιστρώνουμε ή κόβουμε το παράμαλλο, μόνο των ψαριών πού έχουν πιάσει και τα βάζουμε σε μια άλλη λεκάνη. Ο έτερος ψαράς πού βρίσκεται στη μηχανή ή στα κουπιά φροντίζει πάντα η μάνα να είναι κάθετα με τη βάρκα για να μαζεύεται καλύτερα το παραγάδι, ενώ είναι πάντα έτοιμος για βοήθεια. Εκείνος πού ανεβάζει το παραγάδι έχει δίπλα του την απόχη για να αποχιάσει το μεγάλο ψάρι που έχει πιαστεί. Η διαδικασία αυτή, το λεγόμενο λεβάρισμα, γίνεται κόντρα στον αέρα, ο οποίος συνήθως την αυγή είναι από ελάχιστος έως ανύπαρκτος, εκτός περιπτώσεων θαλασσοταραχής…
Τα αποτελέσματα. Λίγο μετά το ξεκίνημα του λεβαρίσματος χαμόγελα έδιναν κι έπαιρναν στην όψη Λυθρινιών, ενός καλού σαργού, σπάρων και χάνων που αργότερα έγιναν κακαβιά Ήταν ένα αποδοτικό ψάρεμα που μας έδειξε ακόμη μια φορά πως, όταν υπάρχουν ψάρια με όρεξη στην περιοχή που ψαρεύουμε το αποτέλεσμα είναι πάντα θετικό. Να κλείσουμε υπενθυμίζοντας ότι, στόχος μας είναι η διασκέδαση με την αλιευτική συντροφιά και η προστασία με οποιονδήποτε τρόπο της αγαπημένης θάλασσας, που μας προσφέρει απλόχερα τον πλούτο της.
Το βαρίδι είναι εκείνο το αλιευτικό εργαλείο που θα μας επιτρέψει να ρίξουμε το δόλωμά μας στο σημείο που θέλουμε, εκεί που το καλό ψάρι θα το βρει και θα το καταπιεί αμέσως. Κάτι τέτοιο όμως δεν θα συμβεί με τα «υποψιασμένα» ψάρια όπως ο Σαργός ή ακόμα περισσότερο η Τσιπούρα…
Στην θέα και μόνο κάποιας ελάχιστης διαφορετικής παρουσίας στον βυθό της θάλασσας όπως ένα βαρίδι, μπορεί να κοστίσει την φυγή του ψαριού που όπως προείπαμε είναι πολύ υποψιασμένο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι το βαρίδι μας να ταιριάζει απόλυτα με τον συγκεκριμένο βυθό που ψαρεύουμε, ή τουλάχιστον να αποτελεί τμήμα του…
Η Λύση.
Μια πολύ καλή λύση είναι να βρούμε κενά κοχύλια, ή κελύφη μυδιών, ανάλογα τους οργανισμούς που υπάρχουν στην περιοχή και να τους γεμίσουμε με μολύβι.
Τα Υλικά.
Για το μολύβι – κοχύλι χρειαζόμαστε:
1 στριφταροπαραμάνα
Παλιά βαρίδια
Φωτιά
Μεταλλικό μικρό στρογγυλό δοχείο
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Ανοίγουμε την στριφταροπαραμάνα και τοποθετούμε το σύρμα στη σχισμή του κοχυλιού, έτσι ώστε το μάτι και το στριφτάρι να μείνουν απ’ έξω .
Ρίχνουμε μέσα σε ένα μικρό στρογγυλό μεταλλικό δοχείο που έχουμε τσακίσει λίγο, τα παλιά βαρίδια και το βάζουμε στη φωτιά μέχρι να λιώσουν.
Αφού λιώσει, χύνουμε προσεκτικά το μέταλλο στην οπή του κοχυλιού. Έτσι έχουμε ένα μολύβι – κοχύλι το οποίο μόλις πέσει στον πυθμένα κάθε άλλο παρά τρομάζει τα ψάρια αλλά μπορεί ακόμη και να κεντρίσει την περιέργειά τους…
Ακόμη ευκολότερο είναι να καλύψουμε με δυνατή κόλα τα μολύβια που θα χρησιμοποιήσουμε στο συγκεκριμένο ψάρεμα και κατόπιν να τα στριφογυρίσουμε στην άμμο ή το βοτσαλάκι που υπάρχει στην περιοχή.
Τότε σίγουρα θα έχουμε ένα μολύβι καμουφλαρισμένο το οποίο δεν θα τραβά την προσοχή των ψαριών και δεν θα το υποψιάζονται.
Η τσιπούρα είναι από τα πιο αγαπημένα και «δύσκολα ψάρια». Η επιλογή του δολώματος για το ψάρεμά της δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι τροφές πού προτιμά είναι αυτές που βρίσκει στο φυσικό της περιβάλλον, οι ζωικοί οργανισμοί δηλαδή του βυθού. Εμείς θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το αντίστοιχο δόλωμα που υπάρχει στην συγκεκριμένη περιοχή που θα ψαρέψουμε.
Μερικά από τα δολώματα που προτιμά η «χρυσοφρίδα» είναι : Μύδι, γαρίδα, καραβιδάκι, σκαλτσίνι, καβουράκι, σκουλήκια ( αμερικάνικο, Φαραώ, μονοδόλι κλπ), ή σαρδέλα σε τάκο και φυσικά ανάλογα με τη διάθεσή της γιατί πρόκειται για εκλεκτικό ψάρι.. Έχει παρατηρηθεί ότι ενώ αγαπά πολύ κάποια δολώματα, σε συγκεκριμένες περιοχές ούτε που τα αγγίζει! Αυτό συμβαίνει γιατί στον συγκεκριμένο τόπος που ψαρεύουμε δεν υπάρχει το δόλωμα που χρησιμοποιούμε. Προσοχή λοιπόν γιατί το ψάρι τρώει μόνο ότι βρίσκει στην περιοχή που κατοικεί. Αν υπάρχουν για παράδειγμα μύδια και όχι φαραώ, η πρώτη της επιλογή είναι το μύδι που έχει συνηθίσει να βρίσκει εκεί, όχι ότι περιφρονεί το σκουλήκι, αλλά το υποψιάζεται γιατί δεν το συναντά στον συγκεκριμένο τόπο .
Η περιοχές που ψαρεύαμε τσιπούρες είχε αμοσσούρες, ανάμεσα σε μονόπετρα, αλλά και μαρουλάκι. Στον τόπο υπήρχαν σκουλήκια ενώ εμείς για το συγκεκριμένο ψάρεμα επιλέξαμε τελικά μονοδόλια, γιατί δεν είχαμε βρεί να αγοράσουμε φαραώ, κάτι που τελικά μας βγήκε σε καλό…
ΤΣΙΠΟΥΡΑ Φωτο Νίκος Λυμπερόπουλος
Δολώματα.
Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόσουμε για να δολώσουμε τα δολώματα.
Το μονοδόλι ή «Χαλκιδέϊκο» που τελικά χρησιμοποιήσαμε, είναι σκουλήκι ανώτερης κατηγορίας με μεγάλη επιτυχία στα καλά ψάρια. Ο μέσος όρος του μεγέθους του είναι γύρω στα επτά εκατοστά, ενώ πρόκειται για ανθεκτικό δόλωμα αφού μπορεί να διατηρηθεί ζωντανό μια περίπου εβδομάδα. Η συντήρηση του γίνεται είτε μέσα σε θαλασσινό νερό, όπου δεν πρέπει να ξεπερνά το ένα δάχτυλο, είτε μέσα σε βρεγμένη εφημερίδα – με θαλασσινό ασφαλώς νερό- στο ψυγείο.
Στο μονοδόλι διαφέρει ο τρόπος που το περνάμε στο αγκίστρι. Σε αντίθεση με κάποια άλλα σκουλήκια πού τα περνάμε κεντητά, το αγκίστρι διαπερνά το Χαλκιδέϊκο που δολώνεται ολόκληρο, εξ ού και το όνομά του (Μονοδόλι). Το προκλητικό χρώμα του, η ικανότητά του να φωσφορίζει και οι ελκυστικές κινήσεις που κάνει δολωμένο, το αναγάγουν σε ένα από τα καλύτερα δολώματα.
Αλιευτικά εργαλεία.
ΤΣΙΠΟΥΡΑ Φωτο Νίκος Λυμπερόπουλος
Χρησιμοποιούμε πετονιά 25 το πολύ 30mm και περνάμε ένα βαρίδι σωληνωτό, όσο το δυνατόν μικρότερο πριν δέσουμε το αγκίστρι της επιλογής μας πού θα πρέπει να είναι Νο3 ή Νο4 παπαγαλάκι ή άλλου τύπου με μεγάλη κοιλιά. Σκοπός του σωληνωτού βαριδιού είναι να μείνει κολλημένο στο βυθό καθώς το ψάρι τσιμπά, ή γλύφει το δόλωμα ώστε να μην υποψιαστεί και φύγει. Ανάλογα με το βάρος της μολυβήθρας βέβαια θα είναι και η απόσταση που θα καταφέρουμε να πετάξουμε. Θυμηθείτε όμως! Όσο πιο απλή και μικρή αρματωσιά, τόσο καλύτερα αποτελέσματα. Θα σας προτείναμε να μην χρησιμοποιήσετε ούτε στριφτάρι, αν και κινδυνεύει να στρίψει και να καταστραφεί η πετονιά, για μια καλή Τσιπούρα είναι αυτή…
Ψαρεύοντας τσιπούρες με καθετή λοιπόν θα χρησιμοποιήσουμε την προηγούμενη αρματωσιά και ένα ακόμη παράμαλλο 5 mm λεπτότερο από την μάνα, μήκους περίπου 30 πόντων πού θα το δέσουμε 40 πόντους πάνω από το μολύβι. Παίρνουμε τη βάρκα μας διαλέγουμε το μέρος πού ξέρουμε ότι κρατάει Τσιπούρες και ρίχνουμε δύο άγκυρες, μια από την πλώρη και μια από την πρύμνη, σταθεροποιούμε το σκάφος μας και προσπαθούμε να μην κάνουμε τον παραμικρό θόρυβο. Η τσιπούρα ακούει στα 15 ακόμη και στα 20 μέτρα, πόσο μάλλον στα 5 μέτρα βράδυ…
Το άρπαγμα στο μονοδόλι.
ΤΣΙΠΟΥΡΑ Φωτο Νίκος Λυμπερόπουλος
Η Τσιπούρα είναι πολύ δυνατό ψάρι, άλλοτε τσιμπάει χωρίς όρεξη και άλλοτε αρπάζει με δύναμη το δόλωμα. Κάνει πολλά κεφάλια και δυνατά χτυπήματα γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή να μην μας ξαγκιστρωθεί, γι αυτό ποτέ δεν ζορίζουμε την πετονιά! Αφήνουμε όταν τραβάει και τραβάμε μόλις χαλαρώσει. Εάν την πετύχουμε σε ημέρα πού αρπάζει το δόλωμα και το καταπιεί, έχουμε ελάχιστες έως καμία πιθανότητες να τη φέρουμε – αν ψαρεύουμε απο ακτή ιδίως αν ξεπερνά το κιλό – διότι με τα δυνατά σαγόνια της θα μάσηση την πετονιά και θα μας την κόψει. Αν είναι ημέρα πού γλύφει και την πετύχουμε τη στιγμή πού έχει δαγκώσει το δόλωμα και το έχει στο στόμα ώστε να το μαλακώσει, είμαστε τυχεροί. Με ένα τράβηγμα θα την πιάσουμε από τα χείλη και θα καταλήξει στην ψαροσακούλα μας αρκεί να είμαστε εφοδιασμένοι με απόχη που θα διαθέτει σχετικά μεγάλο κοντάρι. Αν μας ξενερίσει το ψάρι, το χάσαμε…
Στα ψαρέματα από την ακτή, το πρώτο πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως δεν ψαρεύουμε ποτέ έναν τόπο που το βάθος του είναι μεγαλύτερο από το μήκος του καλαμιού που διαθέτουμε, ακόμα κι αν το μήκος του είναι το ίδιο με το βάθος του λιμανιού.Επειδή όλοι οι τόποι δεν έχουν το ίδιο βάθος πρέπει να έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερα από ένα καλάμια μεγάλου μήκους στο ψάρεμα απίκο, είτε ψαρεύουμε με φελλό, είτε με την κλασσική μέθοδο. Στο συγκεκριμένο ψάρεμα, δεν χρειάζεται να έχουμε φελλό ή καρτελάκι, έστω και αν το βάθος είναι μεγάλο. Ένας από τους τρόπους με σκοπό να ψαρέψουμε σε πιο βαθιά νερά, είναι εκείνος όπου κάποιοι ψαράδες μεγαλώνουν την αρματωσιά, κάτι που όμως δεν θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Υπάρχει καλύτερος και αποδοτικότερος τρόπος.
Καλάμι. Το ψάρεμα αυτό γίνεται με καλάμια τριών μέτρων και με χρήση μουλινέ, το καλάμι δεν χρειάζεται να είναι κατασκευασμένο από γραφίτη, μπορεί να είναι από άνθρακα, ενώ τo action θα μας προσδιορίσει και την σκληρότητα του. Όσο πιο μεγάλο action έχει τόσο το καλύτερο για το συγκεκριμένο είδος ψαρέματος. Στο εμπόριο υπάρχουν καλάμια με action βαριδιού στα 350 gr, όπου είναι αυτά που χρειαζόμαστε. Ο Βαθμός κυρτότητας τους είναι ελάχιστος, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πρόκειται να ψαρέψουμε σε μεγάλα βάθη το οποίον σημαίνει ότι η αδράνεια που θα προκληθεί από το βαρίδι και το ψάρι θα είναι μεγαλύτερη από τον κλασσικό τρόπο ψαρέματος.
Βάση. Η Βάση που έχουμε για το κανονικό ψάρεμα απίκο είναι αυτή που χρειαζόμαστε και στο ψάρεμα αυτό. Εδώ όμως θα πρέπει να προσέξουμε κάτι πολύ βασικό. Ο μηχανισμός του καλαμιού θα πρέπει να πέφτει έξω από το ημικυκλικό στήριγμα της βάσης. Έτσι το καλάμι, θα «ζυγίζει» καλύτερα. Με λίγα λόγια θα πρέπει να αγοράσουμε καλάμι , ανάλογα με την Βάση που έχουμε. Είναι πολύ σημαντική αυτή η παρατήρηση, επειδή το στυλ αυτό του ψαρέματος παρουσιάζει αρκετές ιδιαιτερότητες. Εκτός αν προτιμάτε να το κρατάτε στο χέρι… Για να ψαρέψουμε πιο άνετα, θα πρέπει να μεγαλώσουμε λίγο το πρώτο χοντρό στέλεχος του καλαμιού μας. Αυτό θα το πετύχουμε με την χρήση αφρώδους υλικού, ώστε το καλάμι να μπορεί να σφηνώνει κατά κάποιο τρόπο στην «χούφτα» της Βάσης.
Μηχανισμός και πετονιές. Ένας μηχανισμός τύπου casting, είναι αυτός που χρειαζόμαστε. Η ταχύτητα του να μην ξεπερνά τον λόγο 5/1 και να ρυθμίζονται τα φρένα από το μπροστινό μέρος του, έτσι ώστε να μας δίνει «χέρι».Πριν αγοράσετε το μηχανισμό ελέγξτε αν πάνω και στις δύο μπομπίνες του (την κύρια και την εφεδρική), υπάρχει το ειδικό clip, στήριξης της πετονιάς. Όσον αφορά τις πετονιές που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να έχουν υψηλές αντοχές και να είναι προδιαγραφών IGFA.
Αμερικάνικο
Αγκίστρι, σαλαγκιά και δόλωμα. Αγκίστρι εμείς χρησιμοποιούμε Νο3 ή Νο 4, ενώ άν σας αρέσει να ψαρεύετε με σαλαγκιές, μη χρησιμοποιήσετε τα μεγάλα νούμερα, όσο μεγάλα κι αν είναι τα ψάρια που υπάρχουν από κάτω. Το μεγαλύτερο νούμερο σαλαγκιάς δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να ξεπερνάει το No 8 , ή No 6 για όσους χρησιμοποιούν σαλαγκιές VMC. Το προτεινόμενο νούμερο είναι το 10. Θα πρέπει να λάβουμε υπ όψιν μας ότι όσο πιο μικρή είναι η σαλαγκιά, τόσο πιο ανθεκτικά είναι τα αρπάδια της.Το δόλωμα τέλος, δεν θα πρέπει να μας προβληματίζει, ζυμωτό για τις σαλαγκιές και σκουλήκια ζωντανά ή νωπά για τ’ αγκίστρια.
Ακροβάτης
Αρματωσιά. Η αρματωσιά μας δεν έχει ιδιαιτερότητες σε σχέση με την γνωστή μας αρματωσιά. Τα μόνα που αλλάζουν είναι τα νούμερα των πετονιών. Η διάμετρος θα πρέπει να είναι 0,40 mm και για παράμαλλο θα χρησιμοποιήσουμε 0,30 mm. Για να πατώσει στα γρήγορα, θα πρέπει να βάλουμε στο τέλος της πετονιάς της μάνας – εκεί που αυτή, θα «δέσει» με το παράμαλο δια μέσου ενός στριφταριού – ένα περαστό κυλινδρικό βαριδάκι No 4.
Μέτρηση του βυθού. Πρόκειται για μια διαδικασία που θα πρέπει να γίνεται κάθε φορά που ρίχνουμε την αρματωσιά μας μέσα στο νερό, κάτι που δεν κάνουμε με την κλασσική μέθοδο. Ξεχνάμε τους γνωστούς σφαιρικούς βυθομετρητές που χρησιμοποιούμε στο κλασικό απίκο ψάρεμα και κατασκευάζουμε ένα δικό μας. Θα χρειαστούμε ένα μικρό κομμάτι μολυβιού πλακέ με βάρος πιο μεγάλο από το βαρίδι της αρματωσιάς μας. Μια πετονιά No 28 mm που θα πρέπει να είναι λεπτότερη από την λεπτότερη πετονιά του το παράμαλλου, έτσι ώστε αν κολλήσει κάτω στον πυθμένα, μ’ ένα τράβηγμα να σπάσει και το μόνο που θα χάσουμε τότε, θα είναι απλά ο βυθομετρητής, ενώ η αρματωσιά μας θα μείνει άθικτη. Τέλος δύο μικρά «δαγκωτά» βαριδάκια, που το ένα είναι μετακινούμενο και το άλλο σταθερό. Βάζουμε το ένα αρπάδι της σαλαγκιάς μας, ή των αγκιστριών στην μικρή πάνω θηλιά και σπρώχνουμε το μικρό βαριδάκι προς τα πάνω, έτσι ώστε να «αγκαλιάσει» η πετονιά το αρπάδι. Η απόσταση των δύο βαριδιών θα πρέπει να είναι 8 εκατοστά, όσο δηλαδή χρειάζεται η σαλαγκιά να απέχει από τον πυθμένα. Ρίχνουμε μέσα στο νερό την αρματωσιά μέσω του μηχανισμού κι εκεί που θα βρούμε την «κόντρα» του βυθομετρητή, σταματάτε τη λειτουργία του (του μηχανισμού). Ανεβάζουμε λίγο κι εκεί που επιθυμούμε να ψαρέψουν τα αγκίστρια σας, «στοπάρουμε» την πετονιά, βάζοντας την μέσα στο ειδικό clip, της μπομπίνας. Στη συνέχεια ανεβάζουμε την αρματωσιά μας, χωρίς να την απασφαλίσουμε από το clip, γιατί θα χάσουμε τη σωστή θέση. Με τον τρόπο αυτόν, ανεβάζουμε το βυθομετρητή μας, για να τον ξαναχρησιμοποιήσουμε την επόμενη φορά. Ξαναρίχνουμε χωρίς τον βυθομετρητή και ξεκινάμε το ψάρεμα μας.
Ψαρεύοντας. Πριν ξεκινήσουμε το ψάρεμα, δεν πρέπει να ξεχάσουμε να προρυθμίσουμε τα φρένα στην αντοχή της πετονιάς του παράμαλλου. Αυτό πραγματοποιείται κρατώντας την άκρη του παράμαλλου από το αγκίστρι, γιατί αν τα ρυθμίσουμε κρατώντας την πετονιά της μάνας, σε κάποια οριακή περίπτωση θα μας κοπεί το παράμαλλο, αφού η προρύθμιση έγινε με Βάση την πετονιά της μάνας. Η αρματωσιά μας τώρα ψαρεύει στη σωστή της θέση. Όταν θα θελήσουμε ν’ ανανεώσουμε το δόλωμά μας, ή αν φέρνουμε κάποιο ψάρι, απασφαλίζουμε την πετονιά από το clip της μπομπίνας και λεβάρουμε κανονικά με το μηχανισμό.
Δεν χρειαζόμαστε φελλό. Δεν χρειάζεται να έχουμε φελλό ή καρτελάκι, ειδικά αν το Βάθος που ψαρεύουμε είναι μεγάλο. Αν το βάθος είναι σχετικά μικρό και ψαρεύουμε νύχτα, μπορούμε να βάλουμε στην κορυφή της μύτης «ξαπλωτά» ένα φιαλίδιο sialum, τίποτε άλλο. Όταν δούμε κάποια περίεργη κίνηση στο χημικό φώς, όσο ανεπαίσθητη κι αν είναι, αρχίζουμε να λεβάρουμε σταθερά και ποτέ καθιστοί. Σηκώνουμε το καλάμι μας και κάνουμε τις ίδιες κινήσεις που κάνουμε, σαν να ψαρεύουμε castmg.
Εκτός από τεχνική και εργαλεία καλής ποιότητος, το ψάρεμα χρειάζεται κυρίως «καλή παρέα» Χειμώνα – Καλοκαίρι. Το rockfishing είναι είδος ψαρέματος που μας αρέσει λίγο παραπάνω, γιατί εκτός των άλλων χρειάζεται μεγάλη προσοχή, αλλά είναι και πιο περιπετειώδες, ειδικά τις ημέρες που φυσάει πολύ. Το rockfishing είναι υπέροχο και υπόσχεται καλά αποτελέσματα, προσοχή όμως στα βράχια !!!
Rock Fishing, Surf Casting και Surf Fishing, είναι πάρα πολύ κοντά, αλλά διαφέρουν. Το Surf Fishing πραγματοποιείται την ίδια εποχή, με το surfcasting με προτίμηση τους μήνες που το ψάρι ξεκουράζεται, ξεκινώντας από το Σεπτέμβριο μέχρι και το Δεκέμβριο ή ακόμα και τον Ιανουάριο, εκμεταλλευόμενοι ειδικά όχι τις μεγάλες και δυνατές θαλασσοταραχές αλλά τις πιο εξασθενημένες, χωρίς βέβαια αυτό να είναι απόλυτο. Για το συγκεκριμένο ψάρεμα προτιμούμε τα καλάμια light & thin και τα Rip με casting range έως 150 γραμμάρια. Όσον αφορά τους μηχανισμούς, μένουμε στους ίδιους με το πατωτό, με τη μόνη διαφορά ότι οι συγκεκριμένοι είναι λίγο πιο μεγάλοι για να τυλιχτούν περίπου 250 μέτρα 0,30 mm. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε και οριζοντίου τυμπάνου της τάξης των 12 λιμπρών. Τα παράμαλλα θα διαφέρουν είτε στη διάμετρο της πετονιάς, που θα είναι πλέον 0,25 -0,30, είτε στα αγκίστρια, που θα είναι No4 για Aberdeen, ή No2 για Beak, όπου εδώ μπορούμε να δολώσουμε πορφύρα ή σαλιγκαράκια.
Surf Casting Προσοχή στους σαργούς! Στο «αυθεντικό» surf casting μπορούμε να πάρουμε λίγα, αλλά πολύ μεγάλα κομμάτια. Όσον αφορά τον εξοπλισμό, με τα κατανεμώμενα καλάμια (Rip) θα έχουμε και καλύτερη απόδοση της σχέσης βάρους – δύναμης, απεριόριστες βαλλιστικές δυνατότητες και εξαιρετικές ικανότητες ειδοποίησης των τσιμπημάτων, έστω και αν αυτά είναι πολύ ψιλά. Στα καλάμια αυτά μπορούμε να συνδυάσουμε άνετα μηχανάκια οριζοντίου τυμπάνου 12 ή 15 λιμπρών που είναι τα προτεινόμενα, ή και μεγαλύτερα αν το επιθυμούμε. Το surfcasting στον εξοπλισμό του διαθέτει πολλά και διαφορετικά ειδικά παράμαλλα, για την αντιμετώπιση των σαργών για τους οποίους έγινε λόγος παραπάνω. Το Pater Noster και τα διαφορετικά Short είναι τα πιο συνιθισμένα, ενώ σχετικά με τις διαμέτρους αυτές κυμαίνονται από 0,30 έως 0,40. Φυσικά, μέσα στα κύματα εμφανίζεται η σημασία των υγρών που αφήνουν δολώματα όπως οι σαρδέλες, αλλά και οι σωλήνες, οι πορφύρες, τα μισά καβούρια ή τα μονοδόλια. Είναι γνωστό ότι με τα κύματα η πετονιά μας είναι συνεχώς μαζί με τη μύτη του καλαμιού σε μόνιμη δραστηριότητα. Έτσι σχεδόν ποτέ δεν καταλαβαίνουμε το τσίμπημα, ή αν το δόλωμα είναι ακόμα στη θέση του. Εδώ θα πρέπει να εκπαιδευτεί το μάτι μας στις διαφορετικές κινήσεις της μύτης του καλαμιού, ώστε να είμαστε έτοιμοι για κάθε περίπτωση, ειδικά με ένα ψάρι πρώτης κατηγορίας όπως ο μεγάλος σαργός που πρώτα θα γλύψει, μετά από λίγο θα πάρει δειλά – δειλά το δόλωμα και μετά θα το καταπιεί..
RockFishing Στο rock fishing υπάρχει κάποια διαφορά μόνο στο μήκος των καλαμιών, αυτό όμως εξαρτάται από τη μορφολογία του ψαρότοπου. Άλλη μια ιδιαιτερότητα – πέρα από τα παράμαλλα που είναι τα ίδια με αυτά του surfcasting – είναι ότι εδώ θα χρησιμοποιήσουμε το μολύβι «παραμελώ», δηλαδή στην περίπτωση που αυτό θα πιαστεί στο βυθό ακόμα και με το ψάρι και δίνοντας λίγη δύναμη στο τράβηγμα της πετονιάς, δεμένο με λίγη ψηλή πετονιά το βαρίδι θα χαθεί αλλά δεν θα χαθεί το ψάρι. Οι καλύτερες ώρες για το ψάρεμα του σαργού είναι αυτές από το σούρουπο έως το χάραμα και σποραδικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν η θάλασσα είναι πολύ φουρτουνιασμένη. Στο rock fishing δεν χρειάζονται μακριά πετάγματα αλλά ένα καλό Rip, δηλαδή το κατανεμώμενο καλάμι που είναι ευαίσθητο, έχει δύναμη μαζέματος και είναι αποτελεσματικό. Σε αυτό θα φορέσουμε ένα γρήγορο και δυνατό μηχανισμό με πετονιά 0,35 – 0,40.
Για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα, θα χρησιμοποιήσουμε τα παράμαλλα τύπου pater noster ή short ανεστραμμένο. Αν τα ελατήρια που κρατούν τα αγκίστρια τα κάνουμε να λειτουργούν από τον πυθμένα της θάλασσας περίπου 50 εκατοστά, ακόμα καλύτερα. Τα δολώματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι πορφύρες, μύδια, καβούρια, φιλέτα σαρδέλας, σουπιά ή καλαμάρι, ανάλογα βέβαια την εποχή και τον τόπο που θα ψαρέψουμε.
Σημαντικότατο ρόλο στο ψάρεμά μας παίζει όχι μόνο το καλό δόλωμα, αλλά και ο τρόπος δόλωσής του. Ένα καλοδολωμένο αγκίστρι εγγυάται απόλυτη επιτυχία.
Πολλά δολώματα έχουν το μειονέκτημα ότι επειδή είναι μαλακά, τρώγονται και χαλάνε εύκολα με το πρώτο – δεύτερο τσίμπημα, οπότε πρέπει να μαζέψουμε, να ξαναδολώσουμε και να ξαναρίξουμε, κάτι που δεν συμβαίνει με το φαραώ γιατί είναι όχι μόνο δελεαστικό, αλλά και σκληρό δόλωμα.
Το Φαραώ. Πρόκειται για σκουλήκι που οι διαστάσεις του είναι εντυπωσιακές γιατί το μήκος του ξεπερνά το ένα μέτρο. Βρίσκεται πάντα στην τρύπα του όπου και εκεί το αναζητάμε, ή τουλάχιστον το αναζητούν οι συλλέκτες δολωμάτων.
Φαραώ που πιάσαμε.
Για να το βγάλουμε έξω χρησιμοποιούμε μια σαρδέλα μπροστά από την τρύπα του, με το που αρπάζει τη σαρδέλα το καρφώνουμε στο σβέρκο με ένα μικροσκοπικό καμάκι που αποτελείται από τρία μεγάλα αγκίστρια παραγαδίσια ισιωμένα το ένα δίπλα στο άλλο που έχουμε προσαρμόσει σε ένα μικρό ξύλο, ένα μίνι καμάκι δηλαδή. Αυτό το μικρό καμάκι έχει ένα σχοινάκι που είναι δεμένο στην άλλη άκρη του ένα μικρό πλαστικό μπουκάλι, βυθισμένο στο νερό, που η άνωσή του δεν επιτρέπει στο σκουλήκι να χωθεί στην τρύπα του. Το συνεχές τράβηγμα – λόγω άνωσης του μπουκαλιού – οδηγεί σιγά – σιγά το σκουλήκι έξω από την τρύπα του και ακολούθως προς την επιφάνεια όπου το μαζεύουμε εύκολα. Αυτή η διαδικασία είναι ομολογουμένως δύσκολη, γι αυτό το προμηθευόμαστε από τα καταστήματα ειδών αλιείας. Εκεί θα ζητήσουμε να διαλέξουμε το μεγαλύτερο (το μήκος τους ξεκινά από 80 cm) με χρώμα κοκκινοκαφέ που σημαίνει ότι δεν είναι «πολυκαιρισμένο» μια και το φαραώ μπορεί να ζήσει τρεις μήνες ίσως και παραπάνω σε ενυδρείο. Ο καταστηματάρχης θα μας το δώσει σε πλαστική σακούλα με θαλασσινό νερό, αν δεν έχουμε μαζί μας τις ειδικές θήκες – καλάθια ή ψυγεία δολωμάτων, έστω πλαστικό δοχείο σκεπαστό.
Φαραώ που αγοράσαμε.
Εάν αγοράσουμε περισσότερα του ενός θα πρέπει να τα διατηρήσουμε ξεχωριστά γιατί θα επιτεθεί το ένα στο άλλο με ολέθρια αποτελέσματα.
Προσοχή χρειάζεται την ώρα που το πιάνουμε και το κόβουμε. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την ουρά προς το κεφάλι αφ’ ενός για να μην ψοφήσει και αφ’ εταίρου για να μη μας δαγκώσει. Κόβουμε κομμάτια των δέκα πόντων και διατηρούμε πάντα το υπόλοιπο σκουλήκι σε δοχείο με θαλασσινό νερό το οποίο καλό θα είναι να αντικαθιστούμε δύο τρεις φορές την ημέρα καθώς ψαρεύουμε. Το σκουλήκι αυτό είναι τόσο σκληρό, όπου με το μικρό κομμάτι που θα βάλουμε στο αγκίστρι μας μπορεί να το χρησιμοποιήσουμε για τη σύλληψη ακόμη και τριών ψαριών – όχι όμως Τσιπούρας. Χαλάει πάρα πολύ δύσκολα και αυτό θα το καταλάβουμε όταν μετά από έξι ή και οκτώ μικροτσιμπήματα παραμένει σχεδόν άθικτο.
Η δόλωση.
Αυτό που θέλει προσοχή στο δόλωμα είναι το κεφάλι του και ιδιαίτερα το στόμα του. Όσοι έχουν «γευτεί» δαγκωματιά Φαραώ καταλαβαίνουν πολύ καλά τι εννοούμε. Το στόμα του είναι κοφτερό και γι’ αυτό δεν πρέπει να το πιάνουμε ποτέ από εκεί.
Τα πρώτα κομμάτια δολώματος που θα χρησιμοποιήσουμε είναι από το τμήμα της ουράς. Επειδή ψαρεύουμε με ζοκάκι ή μονάγκιστρο, με το χέρι πιάνοντας το δόλωμα από την ουρά προσπαθούμε να κόψουμε το ανάλογο κομμάτι. Πιέζοντας λίγο με τα δύο μας δάχτυλα το δόλωμα, αυτό κόβεται σχετικά εύκολα, χωρίς να ματώσει και να λερώσει το νερό.
Μπορούμε αν θέλουμε για να μην κάνουμε αυτή τη διαδικασία συνεχώς, να κόψουμε από την ουρά ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι, το οποίο το βγάζουμε έξω από τη λεκάνη και με μαχαιρι ή ψαλίδι κόβουμε το ανάλογο μέγεθος όποτε χρειαστούμε δόλωμα,.
Τα ψάρια τώρα που προσελκύει το δόλωμα μας είναι όλα εκλεκτά. Τσιπούρες, Σαργοί, μουρμούρες. σκαθάρια. Τα μικρόψαρα αν το κομμάτι είναι μεγάλο δεν το πλησιάζουν εύκολα γιατί το φοβούνται, αλλά αν είναι μικρό σε σχήμα ροδελίτσας, τότε το κατασπαράζουν.
Το κομμάτι που θα δολώσουμε στο αγκίστρι μας θα είναι αρκετά μεγάλο και ζωντανό για να χτυπήσει το καλό ψάρι. Περασμένο στο αγκίστρι, συνεχίζει να κάνει σπασμωδικές κινήσεις, ενώ το αίμα που φεύγει από το σώμα του μαλαγρώνει τη γύρω από το δόλωμα περιοχή, ενώ λειτουργεί εξ ίσου θαυμάσια τη νύχτα γιατί φωσφορίζει.
Το αλιευτικό εργαλείο.
Για να κατασκευάσουμε το αλιευτικό μας εργαλείο με το οποίο ψαρέψαμε χρειαζόμαστε τα εξής: Καρούλα μετρίου μεγέθους, εκατό έως διακόσια μέτρα, πετονιά τριάντα έως εξήντα χιλιοστά φτηνή και πετονιά είκοσι έως εικοσιδύο χιλιοστά πολύ καλής ποιότητος.
Παίρνουμε την καρούλα και τυλίγουμε την χοντρή πετονιά έως ότου σχεδόν την καλύψουμε. Δένουμε στο τέλος της χοντρής πετονιάς την λεπτή εικοσιδιάρα, κάνουμε μια στροφή και κολλάμε σε όλη την τυλιγμένη πετονιά γύρω – γύρω μονωτική ταινία. Μόλις καλυφθεί, συνεχίζουμε να τυλίγουμε την πετονιά των εικοσιδύο χιλιοστών έως ότου μετρήσουμε εκατό έως εκατόν πενήντα μέτρα. Στο τέλος της δένουμε ψιλή ζόκα με αγκίστρι Νο 4. Αν δεν έχουμε ζοκάκι δενουμε το προαναφερόμενο αγκίστρι με δαγκωτό ψιλό βαριδάκι.
Ζοκάκια ιδιοκατασκευή που φτιάξαμε με αγκίστρια Mustad
Ο Τόπος…
Ο τόπος που πρέπει να επιλέξουμε θα πρέπει να είναι από τρία έως δώδεκα μέτρα βάθος. Στα μικρά βάθη δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, όταν όμως ξεπεράσουμε τα έξι – επτά μέτρα, θα πρέπει να ελέγξουμε το χρόνο που κατεβαίνει το μολυβάκι με το αγκιστρωμένο φαραώ στον πυθμένα, διότι στην περίπτωση ύπαρξης ρευμάτων δεν θα φθάσει κοντά στον πυθμένα ποτέ… Αν λοιπόν συναντήσουμε ρεύματα ικανά για το πιο πάνω αποτέλεσμα, αλλάζουμε αμέσως περιοχή.
Στα ρηχά πάντως σπάνια θα συναρτήσουμε τέτοιου είδους προβλήματα και σας υπενθυμίζουμε ότι οι Σαργοί και οι Τσιπούρες εκεί τριγυρίζουν τα βράδια…
Αφού επιλέξουμε τον τόπο που θα ψαρέψουμε, ρίχνουμε σιγά – σιγά άγκυρα και αφήνουμε τη βάρκα να ηρεμήσει. Μόλις σταματήσει πηγαίνουμε στην αντίθετη πλευρά από εκείνη που έχουμε ρίξει άγκυρα και ξεκινάμε τις βολές.
Αν δεν έχουμε Φαραώ μπορούμε να δολώσουμε και γαρίδα ή κάποιο άλλο δόλωμα, τα αποτελέσματα όμως θα είναι τελείως διαφορετικά…
Χρειαζόμαστε ένα καλάμι για ψάρεμα με μολύβι φύλακα κι ένα για να πιάσουμε ζωντανό καλαμάρι ή σουπιά.Καλαμάρι ζωντανό για δόλωμα στο μολύβι φύλακα.
Το ψάρεμα «με μολύβι φύλακα», είναι ένας από τους αποδοτικότερους τρόπους ψαρέματος μεγάλων και καλών ψαριών πρώτης κατηγορίας. Για το συγκεκριμένο είδος ψαρέματος χρειαζόμαστε κατάλληλο εξοπλισμό, ζωντανό δόλωμα για καλύτερα αποτελέσματα και φυσικά το σκάφος μας να διαθέτει βυθόμετρο.
Ψάρεμα «με μολύβι φύλακα» Αναλυτικά. Θα πρέπει να επιλέξουμε σημεία που ο βυθός έχει απότομες διακυμάνσεις, να πέφτει για παράδειγμα από τα 30 στα 50 μέτρα βάθος. Σε σημεία που ενώ ο βυθός είναι ομαλός στα 40 -50 μέτρα, ένας μεγάλο μονόπετρο ή μια συστάδα με βράχια σηκώνονται στα 20 μέτρα βάθος. Σε βυθό με πολλά και ογκώδη βράχια, ή σε μια σχετικά βαθιά τραγάνα από τα 70 έως 120 μέτρα βάθος ψάχνουμε για φαγκριά, συναγρίδες, σφυρίδες, ροφούς κλπ. Σε κάθε περίπτωση πάντως το βυθόμετρο είναι ο σύμβουλος μας για το είδος του βυθού, τον έλεγχο για μικρόψαρα και αν αυτά είναι σε κατάσταση συναγερμού προσπαθώντας να ξεφύγουν από μεγαλύτερα ψάρια.
Πως θα ψαρέψουμε Αφού λοιπόν φτάσουμε στον τόπο, θα δολώσουμε το δόλωμά μας προσεκτικά και θα το αφήσουμε απαλά στην θάλασσα, αν πρόκειται για ζωντανό δόλωμα όπως σουπιά, καλαμάρι, θράψαλο, ζαργάνα, κέφαλο, μελανούρι, κλπ.
Καλαμάρι ζωντανόΣουπιά ζωντανή
Αν δεν έχουμε ζωντανό δόλωμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ψεύτικο ψαράκι, όπου θα δέσουμε τον κρίκο του στο παράμαλλό μας και θα το αφήσουμε επίσης στην θάλασσα. Βάζουμε πρόσω και αρχίζουμε να αφήνουμε το παράμαλλο στο νερό που θα πρέπει να έχει μήκος 12 – 16 μέτρα. Όταν φτάσει το στριφτάρι του παράμαλλου, με μια παραμάνα θα κρεμάσουμε το βαρίδι.
Στην συνέχεια βάζουμε τον μηχανισμό στην θέση Free και αφήνουμε νήμα μέχρι το βαρίδι να ακουμπήσει στο βυθό. Μεταφέρουμε το μοχλό στη μικρότερη ρύθμιση του φρένου έτσι ώστε να μην περιστρέφετε η μπομπίνα και μαζεύουμε 2-3 μέτρα για να ανέβει το βαρίδι ψηλότερα από τον πυθμένα. Βλέπουμε το βάθος στην οθόνη του βυθομέτρου και ακολουθώντας την διαμόρφωση του βυθού μαζεύουμε νήμα όταν ρηχαίνει και αφήνουμε όταν βαθαίνει.
Η ταχύτητα μας θα πρέπει να είναι γύρω στον 1 κόμβο για βάθη μέχρι 30 – 40 μέτρα, για βάθη 60 – 80 μέτρα ακόμη λιγότερο, από 0,5 έως 0,8 ενώ το καλάμι συνήθως το κρατάμε στο χέρι.
Το τσίμπημα του ψαριού Μόλις τσιμπήσει το ψάρι χαμηλώνουμε στιγμιαία το καλάμι μεταφέρουμε τον μοχλό του μηχανισμού στην θέση Strike και μετά σηκώνοντας απότομα καρφώνουμε το ψάρι. Μεταφέρουμε τον μοχλό 1 -2 θέσεις πριν το Stike και φέρνουμε το ψάρι, αφήνοντας τον μηχανισμό και τα φρένα να κάνουν την δουλειά τους όταν το ψάρι τραβάει, ενώ «τρομπάρουμε» όταν το ψάρι στέκεται. Όταν το βαρίδι φτάσει στο καλάμι, αφαιρούμε την παραμάνα του με το κομμάτι της πετονιάς και χαμηλώνουμε το καλάμι για να περάσει το στριφτάρι εύκολα από τα δαχτυλίδια ή τους οδηγούς του καλαμιού και να τυλιχτεί στην μπομπίνα του μηχανισμού.
Το Καλάμι Για το ψάρεμα με μολύβι φύλακα θα χρησιμοποιήσουμε καλάμι παραβολικό ή προοδευτικό 16- 20 lb αν πρόκειται να ψαρέψουμε πιο τεχνικά ή για μικρότερα ψάρια , αλλά ένα 20 – 30lb θα μας χρησιμεύσει και για μεγάλα και για μικρά. Το καλάμι μας καλό θα είναι να είναι δίσπαστο, (και για λόγους μεταφοράς) μήκους 2 – 2.20μ, με οδηγούς ανθεκτικούς, κατάλληλους για νήμα και για «wind on» παράμαλλο. Να επιτρέπουν δηλαδή την εύκολη διαδρομή του στριφταριού και του παράμαλλου, ώστε να τυλίγεται όλη η αρματωσιά πάνω στο μηχανισμό, όπως προαναφέρουμε. Το καλάμι πρέπει να συνδυάζει μειωμένο βάρος , αντοχή πολύ καλές επαναφορές και ευαισθησία , ώστε να καταλαβαίνουμε το παραμικρό τσίμπημα.
Ο Μηχανισμός. Για το συγκεκριμένο είδος ψαρέματος ο ιδανικός μηχανισμός είναι εκείνος που θα μας εξασφαλίσει σταθερά και ομαλά φρένα και θα ανταποκρίνεται όσο το δυνατόν πιο άμεσα σε κάθε «κεφάλι» του ψαριού ώστε σε συνδυασμό με το καλάμι μας να προστατεύει το νήμα και το παράμαλλό μας.
Ιδανικό θεωρούμε ένα μηχανισμό καλής ποιότητας από αλουμίνιο, μονής ταχύτητας με μοχλό φρένων, με τύλιγμα έως 5/0. Σημαντικό ρόλο παίζει η θερμική επαγωγή και για αυτό το λόγο καλό θα είναι ο μηχανισμός μας να είναι κατασκευασμένος από κάποιο κράμα αλουμινίου. Το γιατί θα το καταλάβουμε όταν έχουμε πιάσει το μεγάλο ψάρι! Ο μηχανισμός μας καλό θα είναι ακόμη να έχει και διπλά φρένα. Έτσι θα εξασφαλίσει ομόρροπες δυνάμεις στον άξονά του , πιο άμεση ανταπόκριση, ομαλότητα στη λειτουργία του και καλύτερη θερμική επαγωγή. Πολύ σημαντικό για το συγκεκριμένο ψάρεμα είναι το να έχει ο μηχανισμός lever drag ( τον μηχανισμό με την πεταλούδα δηλαδή) σε συνδυασμό με προρύθμιση ώστε να μπορούμε να εφαρμόζουμε και να αυξομειώνουμε άμεσα τα φρένα μας με ασφάλεια αφού ανά πάσα στιγμή είμαστε μέσα στο όριο της αντοχής των εργαλείων μας. Ο αντίχειράς μας πρέπει να έχει άμεση πρόσβαση στη μπομπίνα, για να μπορούμε εύκολα είτε να την μπλοκάρουμε , είτε για να εφαρμόσουμε «Hand Drag» σε περιπτώσεις που μπορεί να χρειαστεί. Όλα αυτά πρέπει να συνδυάζονται και με το όσο το δυνατόν μικρότερο βάρος, το οποίον σημαίνει βέβαια – αν και όχι πάντα- περισσότερα χρήματα. Αν διαθέτουνε ήδη τέτοιο μηχανισμό που προαναφέραμε, αλλά διαθέτει “level wind”, θα πρέπει να το αφαιρέσουμε. Το “level wind” είναι ένας κινητός κατανομέας του νήματος ή της πετονιάς ώστε να επιτυγχάνεται ομοιόμορφο τύλιγμα στην πομπίνα του μηχανισμού. Μέσα από τον κατανομέα αυτόν όμως δεν μπορεί πλέον να περάσει στριφτάρι και παράμαλλο, δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε αντίχειρα στη μπομπίνα, ενώ ο μηχανισμός με “level wind” μπορεί και να μπλοκάρει άσχημα σε ένα τρελό φευγιό του ψαριού. Το καλύτερο πάντως είναι να αγοράσουμε έναν καινούριο, αν δεν είμαστε σίγουροι για τις αποτελεσματικές τεχνικές μας επεμβάσεις.
Νήμα και Παράμαλλο Σημαντικό ρόλο για το ψάρεμα με μολύβι φύλακα παίζει το νήμα, αφού μόνο με αυτό μπορούμε να επιτύχουμε μειωμένο “blow back” και να χρησιμοποιήσουμε όσο το δυνατόν ελαφρύτερα βαρίδια για να «δουλέψει» το δόλωμά μας στο επιθυμητό βάθος. Ένα επιπλέον προσόν του νήματος είναι το ότι μας δίνει άμεση αίσθηση του τσιμπήματος και της επαφής του μολυβιού με το βυθό. Πριν αγοράσουμε νήμα – εκτός από την αντοχή του – θα πρέπει να προσέξουμε να είναι συμπαγές, αδιάβροχο και όσο πιο κυλινδρικό γίνεται. Είναι σημαντικό για το νήμα να είναι συμπαγές και αδιάβροχο γιατί αλλιώς μέσα στο νερό φουσκώνει αυξάνοντας τη διάμετρό του, ενώ όσο πιο κυλινδρικό είναι τόσο καλύτερη είναι η υδροδυναμική του συμπεριφορά. Ένα νήμα των 30 lb για 20 lb καλάμι ή 40 lb για 30 lb καλάμι, είναι συνήθως ιδανικό. Για παράμαλλο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με επιτυχία πολύ καλής ποιότητος πετονιά 70mm (με την οποία έχουμε πιάσει σφυρίδες και στείρες επανειλημμένα), ή πετονιά από fluorocarbon 100% που πωλείται στα καταστήματα ειδών αλιείας σε συσκευασίες των 20 – 25 μέτρων.
Αγκίστρια, δόλωση, στριφτάρι και βαρίδι Αγκίστρια θα χρησιμοποιήσουμε από 1/0 έως 8/0 αναλόγως με το δόλωμα που χρησιμοποιούμε. Πρέπει να συνδυάζουν μειωμένο βάρος , τεράστια αντοχή , σωστή γεωμετρία, αιχμή με μέγιστη διατρητικότητα, σωστό αρπάδι, ενώ αποφεύγουμε τα ανοξείδωτα που δεν σκουριάζουν πιο εύκολα και δεν χρειάζονται συχνότερα αλλαγή, αλλά αντίστοιχα θα διαβρωθούν ευκολότερα στο σαγόνι ενός μεγάλου και δυνατού ψαριού.
Αναλόγως του μήκος του δολώματος – αν πρόκειται για ζωντανό – θα δέσουμε 2 αγκίστρια στο παράμαλλο, ένα στο τέλος και ένα στο μέσον του δολώματος. Στην περίπτωση του ψαριού θα αγκιστρωθεί στο δέρμα του για να μην το σκοτώσει κι ένα λίγο πριν την ουρά.Όσον αφορά καλαμάρι και σουπιά, ένα στην μύτη του δεκάποδου κι ένα στον φυσητήρα του.
Όσον αφορά το στριφτάρι μας θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μικρότερο, ανθεκτικό, ανοξείδωτο, με ένσφαιρους τριβείς για ακόμη καλύτερη λειτουργία, μεγέθους τέτοιου ώστε να περνάει ανεμπόδιστα μέσα από τους οδηγούς ή τα δακτυλίδια του καλαμιού μας.
Το βαρίδι μας αναλόγως του βάθους που ψαρεύουμε θα είναι από 250 έως 350 γραμμάρια υδροδυναμικό, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και απλό αν δεν θέλουμε να αγοράσουμε καινούριο. Θα το δέσουμε με μια πετονιά 0,40 mm ενός έως ενάμισι μέτρου περίπου, ενώ από την άλλη πλευρά της πετονιάς θα δέσουμε μια παραμάνα ώστε να την περάσουμε τη δεδομένη στιγμή στο στριφτάρι του παράμαλλου, όπως προαναφέρουμε στην διαδικασία της τεχνικής του ψαρέματος στην αρχή.
Με ηλεκτρικό μηχανάκι Ένα ηλεκτρικό μηχανάκι με δύναμη ανεβάσματος από το βυθό 40 – 45 κιλά, είναι ότι πρέπει εάν επιλέξουμε τον συγκεκριμένο τρόπο. Εκτός από τους ιδιοκτήτες πολυεστερικών, είναι το ιδανικό μηχανάκι για τους κυβερνήτες φουσκωτών σκαφών, διότι για να ψαρέψουμε με τα κλασσικά μηχανάκια, θα πρέπει να προσαρμόσουμε τη βάση τους σε κάποιο πολυεστερικό μέρος του φουσκωτού, ή είμαστε αναγκασμένοι να φτιάξουμε κάποια «πατέντα» για να στηρίξουμε τη βάση. Με ένα ηλεκτρικό μηχανάκι για καλάμι μπορούμε να κάνουμε την άνοδο του μεγάλου ψαριού αυτόματα και με ασφάλεια.
Επειδή τα βάθη είναι μεγάλα και οι αντιστάσεις επίσης, το ηλεκτρικό μηχανάκι θα πρέπει να έχει ανύψωση μεγάλου στατικού βάρους, με μεγάλη αλλά ρυθμιζόμενη ταχύτητα μαζέματος, ελεγχόμενη αντιστροφή, ελεγχόμενο φρένο, μετρητές κλπ. Η εξέλιξη της τεχνολογίας πια, μας δίνει σε μικρό μέγεθος εκπληκτικές επιδόσεις, σε σχέση με τούς κλασσικούς ογκώδης ηλεκτρικούς μηχανισμούς που πρέπει να τοποθετηθούν στο σκάφος συνήθως σε κάποια ανοξείδωτη βάση – αρκετά δύσκολο για τους ψαράδες από φουσκωτό σκάφος, ενώ θα πρέπει να πάρουν ρεύμα από κάποια μεγάλη έξτρα μπαταρία, σε αντίθεση με τα σύγχρονα ηλεκτρικά μηχανάκια που η κατανάλωση τους είναι ελάχιστη. Η επιλογή χειροκίνητου ή ηλεκτρικού μηχανισμού είναι δική σας.
Από 1ης Ιουνίου 2022 και σύμφωνα με τον Νόμο 4926/2022 (ΦΕΚ 82Α/20-04-2022) αναπροσαρμόζονται τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης για την υποχρεωτική ασφάλιση της Αστικής Ευθύνης έναντι τρίτων και επιβαινόντων από ατυχήματα σκαφών αναψυχής.
Ως εκ τούτου θα πρεπει να προμηθευτούμε απο τον ασφαλιστή μας τη νέαΒεβαίωση Ασφαλιστικής Κάλυψης σκάφους αναψυχής με αναπροσαρμοσμένα τα όρια κάλυψης και η οποία είναι σε ισχύ από την 1η Ιουνίου 2022 και μέχρι τη λήξη του ασφαλιστηρίου συμβολαίου μας.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση ελέγχου από τις αρμόδιες ελεγκτικές Αρχές, η επίδειξη της νέας Βεβαίωσης Ασφαλιστικής Κάλυψης αποδεικνύει την ασφάλιση του σκάφους μας με τα νέα ελάχιστα υποχρεωτικά όρια που ο εν λόγω νόμος θεσπίζει.
Αναλυτικά τα ισχύοντα νέα όρια κάλυψης είναι:
Για τα πλοία αναψυχής, ισχύουν τα κάτωθι ελάχιστα όρια κάλυψης, ανά κίνδυνο:
Αστική ευθύνη για θάνατο ή σωματικές βλάβες επιβαινόντων και τρίτων: 150.000 € ανά πρόσωπο, 700.000 € ανά συμβάν και 2.100.000 € συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης
Αστική ευθύνη για υλικές ζημιές επιβαινόντων και τρίτων: 150.000 € ανά συμβάν και 450.000 € συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης
Αστική ευθύνη για πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης: 150.000 € ανά συμβάν και 450.000 € συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης
Για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, ισχύουν τα κάτωθι ελάχιστα όρια κάλυψης, ανά κίνδυνο:
Αστική ευθύνη για θάνατο ή σωματικές βλάβες επιβαινόντων και τρίτων: 150.000 € ανά πρόσωπο, 1.500.000 € ανά συμβάν και 4.500.000 € συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης
Αστική ευθύνη για υλικές ζημιές επιβαινόντων και τρίτων: 150.000 € ανά συμβάν και 450.000 € συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης
Αστική ευθύνη για πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης: 150.000 € ανά συμβάν και 450.000 € συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης.
